آنچه باید در مورد هوش هیجانی بدانید…

این روزها واژه هوش هیجانی بیش از پیش شنیده می شود. زیرا افراد و کسب و کارها به اهمیت آن در موفقیت فردی و سازمانی بیش از پیش پی برده اند.

همه ما تا کنون با افرادی مواجه شده ایم که توانایی کنترل احساسات فردی خود را ندارند، زود بر انگیخته می شوند، احساسات دیگران را درک نمی کنند و در کل نگاهی خوشبینانه ندارند.

از سوی دیگر با افرادی مواجه شده ایم که نگاه مثبت خود را به ما انتقال می دهند، هیجانات و خشم خود را بهتر کنترل می کنند و در عین حال توانایی ابزار صحیح آنرا دارند، تعاملات و همسویی و همدلی بیشتری با اطرافیان ایجاد می نمایند، در مواجهه با وقایع روزمره، انعطاف پذیرند و قابلیت و توانایی مناسبی در مواجهه با فشارها و استرس ها دارند.

چه شاخصی توجیه کننده تفاوتهای رفتاری فوق در افراد است؟

هوش هیجانی یا EQ چیست؟

تعاریف زیاد و متعددی برای هوش هیجانی ارائه شده است؛ اما می توان ساده ترین تعریف را به صورت ذیل ارائه نمود:

توانایی درک و تشخیص احساسات فردی  و مخاطبین و نیز کنترل و مدیریت بر احساسات و عواطف فردی  به منظور دستیابی به اهداف 

 هوش هیجانی یکی از انواع هوش های چند گانه است.

در فرهنگ عامه عمدتا هوش با بهره هوشی یا همان IQ هم ارز دانسته می شود. در صورتیکه هوش های متفاوتی در هریک از افراد وجود دارند که دو نمونه از آن IQ و EQ است.

پس باختصار می توان گفت که هوش هیجانی نیز یکی از انواع هوش های چند گانه فردی است.

EQ یا IQ کدامیک تاثیر بیشتر بر موفقیت فردی دارند؟

هر یک از هوش های چند گانه در وجود افراد می تواند پتانسیل ایجاد موفقیت را فراهم کند؛ اما متخصصین دریافته اند که در مقایسه میان دو فرد اولی با هوش هیجانی بالاتر و با IQ کمتر، و فرد دوم با هوش هیجانی کمتر و  IQ بالاتر ، فرد اول برای دستیابی به موفقیت مستعد تر است.

به همین دلیل است که شرکت ها و کسب و کار های پیشتاز، با علم به نقش گسترده هوش هیجانی در فرایند کسب و کار، بر روی بهبود هوش هیجانی کارمندان خود سرمایه گذاری می نمایند.

مولفه های اصلی EQ چیست ؟

آقای دنیل گلمن  Daniel Goleman روانشناس شهیر آمریکایی و یکی از پیشتازان در مطالعات هوش هیجانی، مولفه های اصلی آن را پنج عامل زیر تعریف نموده است.

1. خودآگاهی افراد با EQ بالا، شناخت قابل قبولی نسبت به احساسات درونی خود دارند و به عبارت دیگر مغلوب احساسات خود نیستند، بلکه کنترل آنرا بدست دارند. شاید تا کنون تجربه آنرا دارید که ریشه احساسات درونی خود را به درستی نمی یابید، به عنوان مثال زمانی که احساس غم می کنید، اما در پاسخ به این سوال که مشکل چیست می گویید ((خودم هم نمی دانم!!)) چنین حالتی به دلیل عدم آگاهی از احساسات و منابع بروز احساسات است.
2. خود تنظیمی افراد با EQ بالاتر، عملکردی با ثبات تر و پایدار تر دارند.  به عبارت دیگر رفتار آنها برگرفته از تاثیرات کنش های شدید احساسی نیست. اگر جزو افرادی هستید که واکنشهای ناگهانی نشان می دهید، به سرعت خشمگین می شوید، به سرعت بیش از اندازه شاد می شوید و بطور کلی رفتار خود را ناپایدار می دانید می توان گفت که باید این بعد از هوش هیجانی خود را بهبود بخشید.
3. انگیزش بسیاری از افراد در مسیر رسیدن به اهداف انگیزه خود را از دست می دهند، افراد با EQ بالاتر عمدتا با انگیزه اند و انگیزه خود را در گذر زمان از دست نمی دهند.
4. همدلی این مولفه یکی از مهم ترین ویژگیهای افراد با EQ بالاست؛ این ویژگی باعث می شود فرد با ارتباطی توام با همدلی و همسویی با مخاطبین خود برقرار نماید و از قضاوت کردن آنان دوری نماید. این بعد از هوش هیجانی به ما در برقراری ارتباط بهتر با افراد یاری می کند.
5. مهارتهای اجتماعی این عامل باعث می شود افراد در اجتماع ارتباطات بهتری داشته باشند، در بحث با سایرین موفق تر عمل کنند و عملکرد تیمی مطلوب تری داشته باشند.

یک تفاوت مهم بین IQ و EQ

شاید اکنون که به اهمیت هوش هیجانی پی برده اید بگویید: “خوشا به حال افراد با EQ بالا!!”

اما نکته جالب اینست که هوش هیجانی را می توان افزایش داد! بر خلاف بهره هوشی یا همان IQ که تقریبا ثابت است و نمی توان آنرا افزایش داد، هوش هیجانی قابل بهبود است. بنابراین می توان با شناخت این علم و استفاده از تمرینات، سبب افزایش EQ را فراهم نمود.

با مطالعه مقاله روشهای تقویت هوش هیجانی مهارتهای فردی خود را توسعه دهید.